Wat jij zei in het boek ‘De zin van het leven’ heeft mij diep geraakt, Christianne.
En meer dan dat. Want je voelde voor mij als de dochter, die ik nooit gekregen heb.
In 1977 had ik een miskraam. Ik voelde ook meteen zo’n sterke verbondenheid,
omdat ik in veel van wat je zei mijzelf herkende. Ik denk dan ook, dat we dezelfde karakterstructuur hebben, zoals die uit het ennegram (een psychologisch/spiritueel model, dat mensen kan helpen om tot (meer) zelfinzicht te komen en wegen tot groei aangeeft) naar voren kan komen.
‘Het leven maakt zichzelf zinvol’, zeg je. Ik ben het eens, dat we alleen kunnen aangeven, wat ieder voor zich als de zin van zijn/haar leven ziet. Ik herken je omschrijving: schoonheid, ontmoetingen, verdriet, in verbinding staan met de ander, liefde geven. En natuurlijk ook het intens geluk met een kind. Ik heb twee zonen en in korte tijd vier kleinkinderen gekregen.
Jouw vorm van communicatie is muziek, waarbij je ook meteen je eigen beperking ziet: ‘Mijn invloed gaat niet verder dan tot de rand van het concertpodium.’ Ook dat herken ik, heb ik leren onderkennen. Niet met muziek, maar met beeldende kunst; eerst jaren met keramiek, nu met werk op papier. Je kunt niemand dwingen om geraakt te worden. Bij beeldende kunst doet zich dat minder vaak voor dan bij muziek. Één keer zal ik nooit vergeten, toen ik bij het aanschouwen van een abstract schilderij uit de laatste periode van Mark Rothko ook de tranen over mijn wangen voelde lopen.
Je weet ook goed het onderscheid te maken tussen je ego en je diepste zelf, ook al omschrijf je dat niet zo. Door de geboorte van je zoon ben je jezelf minder belangrijk gaan vinden. Mag ik dat zien als dat je vrijwel geen behoefte meer hebt aan aandacht en goedkeuring van anderen? Ik ervaar dat ook steeds meer, maar dit proces is bij mij wel veel later op gang gekomen. Het enneagram, systemisch werk en andere psychologische en spirituele teksten hebben mij zelfinzicht gegeven en de drang naar groei meer bewust gemaakt.
Waar ik lees over het vuur in je, dat groter is dan jijzelf, worden mijn ogen nat. ‘Mijn ego maakt daar deel van uit, gaat een dans aan met dat vuur’. O, wat mooi gezegd, nu rollen de tranen over mijn wangen en dat gebeurt weer, als ik even later de volledige tekst voorlees aan mijn partner. Ja, met de stroom meegaan, zo goed om dat nog weer eens zwart op wit te zien!
En dan jouw metafoor van ‘het oog van de orkaan’. Daar waar rust heerst, waar het stil is en – zo voeg ik eraan toe – waar de pure levensenergie zit die, als we ons niet laten meeslepen door angst, woede of wat voor beklemmende emotie dan ook, de bron van zinvol leven is; door ieder op zijn/haar eigen wijze vormgegeven.
Ten slotte, zo mooi en wijs zoals je over de dood praat. Je wilt natuurlijk nog lang niet dood, ik evenmin. Maar ik, 30 jaar ouder dan jij, sta er logischerwijs wel dichterbij. We vervolgen de weg – tao – ‘in dat kleine spleetje licht tussen twee eeuwige perioden van duisternis’, zoals A.L. Snijders het verwoordt. Het boek van de leestip: De intieme dood van Marie de Hennezel ga ik zeker lezen.
Met dank voor jouw bijdrage, voor mij een inspirerende ervaring .
