Perseverance, mixed media 2019

Onderstaande tekst sprak ik uit bij de opening van de expositie VROUW IN BEELD
op 8 maart 2020 in Maarssen. Nog altijd actueel!

Openingswoord bij de expositie VROUW IN BEELD
Bij Kunst met een Koekje, Maarssen
8 maart 2020
De serie Mirrors of the soul zou als subtitel kunnen hebben:
Naar een matristische samenleving!
In een column in het literaire tijdschrift Extaze schrijft Christian Oerlemans “het wordt tijd
dat vrouwen opstaan’ , ik citeer:
Omdat voor volledige gelijkheid en evenwichtigheid, voor het redden van onze
wereld zowel het vrouwelijke als het mannelijke nodig is, roep ik de vrouw op
om op te staan. Niet zoals Margareth Thatcher die oorlog maakte en bereid was
haar eigen zoon te offeren, ook niet als Hillary of Theresa of Marine, maar als
Tara, zij die in alle culturen de vrouwen die als minderwaardig worden
beschouwd wil helpen om mannen te tonen dat vrouwelijkheid niet
minderwaardig is, maar dat integendeel vrouwelijke energie tot Verlichting
leidt.”
Kijken we om ons heen, in de eerste plaats wat verder weg dan Nederland,
dan is de positie van de vrouw in het algemeen niet erg rooskleurig. Vrouwen
worden aangerand, verkracht, genitaal mishandeld, tot slavin gemaakt, onderbetaald.
Hoe komt dat toch? Dat met name mannen vrouwen eronder willen houden? Je ziet het
op alle fronten, zo ook in de monotheïstische religies. God wordt afgebeeld als man, de
brenger van verlossing op aarde eveneens. Steeds meer van de huidige regeringsleiders
ageren en reageren vanuit hun instinct, kijk naar Trump, het alfamannetje. En miljoenen
mensen pikken het, lopen er achteraan.
Er zijn interesssante boeken en theorieën over verschenen. Bv. het boek ‘De helende
samenleving’ van Claudio Naranjo. Psychotherapeut, die zich intensief verdiept heeft in de
psychologie van de mens en het enneagram (het model van 9 persoonlijkheidstypes van
de mens) naar de VS en vervolgens Europa gebracht heeft. Hij onderscheidt in ieder
mens, man of vrouw, de zogeheten mannelijke en vrouwelijke waarden (animus en
anima) (naast die van het kind: genieten en vrijheid). De mannelijke: kracht, jacht,
verovering; de vrouwelijke: gemeenschapszin, samenwerking, koestering, tederheid.
Te veel aan mannelijke waarden leidt tot denken in tegenstellingen: als je niet vóór me
bent, ben je tegen me; conflicten, oorlog. Want samenwerking wordt concurrentie;
tederheid wordt weggedrukt door agressie; in plaats van mededogen ontstaat geweld.
Willen we meer harmonie in de wereld, dan zullen de vrouwelijke waarden
meer ontwikkeld moeten worden, vooral ook bij mannen.
Terug bij Christian Oerlemans, die in Extaze een column schreef over het boek Freedom
van Jeremy Griffith (https://www.extaze.nl/?p=8751) zegt, dat Griffith de ‘menselijke
conditie’ met name bestudeerd heeft vanuit de biologie. En daarmee kom ik weer terug op
het instinct. Hij pleit ervoor om onszelf los te maken van deze menselijke conditie (nl. de
overtuiging dat we slecht zijn, terwijl we ons alleen maar slecht gedragen) om langs die
weg tot een vreedzame, harmonieuze samenleving te komen.
Naranjo bepleit heel nadrukkelijk een transformatie– let op: niet naar een matriarchale,
waarin de vrouwen het voor het zeggen hebben – maar naar een matristische
samenleving, waar meer aandacht en waardering is voor de zogeheten vrouwelijke
waarden als koestering, harmonie, samenwerking.
Mijn serie Mirrors of the soul is begonnen met een bewerking van Tendresse
maternelle, een schilderij van de franse kunstenares Vigee-le-Brun. Intuïtief begon ik
moeder en kind subtiel te verhullen. Daarna volgden anderen en steeds werd de vrouw of
het jonge meisje lichtjes verhuld.
Waarom? De interpretatie laat ik graag aan de kijkers over.
Wat ik wel wil zeggen is, dat de titels, die ik aan de werken heb gegeven, verwijzen naar
de staat van de vrouw/het meisje, die zij bij mij oproept. Een aantal daarvan zou je als
vrouwelijk kunnen bestempelen. En ik denk, dat ze meer bij vrouwen voorkomen dan bij
mannen. Wat trouwens opvalt, van de 10 oorspronkelijke kunstwerken is er slechts één
van de hand van een vrouw!
Met deze serie breng ik hulde aan de vrouw, en vooral aan de vrouwelijke waarden, die
gelukkig ook bij mannen zijn aan te treffen. Maar, onvoldoende om tot een betere,
harmonieuze, liefdevolle samenleving te komen. Graag draag ik deze serie op aan alle
vrouwen, moeders, dochters, grootmoeders, die de vrouwelijke waarden in meisjes èn
jongens naar boven weten te halen!