frederike doeleman

blog

1 januari 2021 – Schokeffect

Deze jaarwisseling bracht een schokeffect bij mij teweeg.

Niet vanwege vuurwerk, Covid-19 of de Trump-ellende.
Nee, het schokeffect werd veroorzaakt door het beluisteren van de podcastserie ‘De plantage van onze voorouders’. Het betreft de zoektocht van Maartje Duin, afkomstig uit een adellijke familie, naar het slavernijverleden in Suriname van één van haar voorouders.
Deze voorouder had een 1/72ste aandeel in de plantage Tout lui faut in Suriname.
Al vrij snel in het project voegt Peggy Bouva zich in het onderzoek. Zij is een nakomeling van tot slaaf gemaakten op dezelfde plantage. Het is een zeer verhelderende serie, die ik vanuit mijn hart aanbeveel, voorzover nog niet beluisterd.
Schokkend voor mij, toen ik mij realiseerde hoe weinig ik me tot nu toe bewust geweest ben van het gruwelijke leven van de uit Afrika geïmporteerde tot slaaf gemaakten in Suriname en dit terwijl hier informatie in overvloed over was en is. Ik was nota bene nu exact 50 jaar geleden zelf in Suriname, heb gelogeerd in het gebouw van de Evangelische Broedergemeente in Paramaribo en heb dorpen diep in het binnenland bezocht, waar nakomelingen van vrijgemaakte slaven wonen. Dankzij één vrouw, die afkomstig was uit Frans Guyana, kon ik via het Frans met hen communiceren. Het is natuurlijk lang geleden, ik was jong en zal toen ongetwijfeld het verdriet gevoeld hebben, zoals ik ook constateerde hoe triest het land eraan toe was. Financiële steun vanuit Nederland woog niet op tegen de jarenlange uitbuiting en het collectieve verdriet van de bewoners.
En dan heb ik ook nog 10 jaar in een witte wijk in de Bijlmer gewoond en ofschoon er in de aanpalende flatgebouwen veel Surinamers woonden, had ik geen contact met hen. Het waren gescheiden werelden.
Nog harder kwam de schok aan, toen ik mij plots realiseerde, dat ene Susanna Du Plessis via een zijtak één van mijn voorouders is. Zij wordt genoemd in ons familiearchief. Over Susanna is een en ander te vinden op Wikipedia en er is een boek met de titel ‘Portret van een slavenmeesteres’ over haar geschreven door Hilde Neus-van der Putten. Susanna (1739-1795) bezat de plantage Nijd en Spijt in Suriname en stond vooral te boek als één van de meest wrede slavenhouders.
Hilde Neus heeft uitgebreid onderzoek gedaan en haar conclusie is, dat er geen enkel bewijs voor die wreedheden is. Mogelijk was er sprake van een lastercampagne, fake new avant la lettre dus? Ik mag hopen, dat Hilde Neus gelijk heeft, maar dan nog blijft het gevoel van mijn tekort aan bewustzijn, respect voor en compassie met het verdriet van de nakomelingen van de tot slaaf gemaakten. Immense dank aan Maartje Duin voor haar bijdrage aan het slavernijdebat, die vooral zo’n diepe indruk maakt door haar integere aanpak, waarmee zij mij een spiegel voorhoudt. En niet te vergeten Peggy Bouva, wat een doortastende en wijze vrouw.Blok toevoegen